Kaynakların Radyografik Kontrolü Teknik Şartnamesi

İÇİNDEKİLER
1.0. KAPSAM
2.0. ÇEKİM İÇİN UYGULANACAK DÖKÜMANLAR
3.0. DÖKÜMANLAR ARASI ÖNCELİK
4.0. ÇEKİM ESASLARI
4.1. KULLANILACAK CİHAZ TİPİ
4.2. KULLANILACAK FİLM TİPİ
4.2.1. X- IŞINI KULLANILDIĞINDA
4.2.2. Ir-192 KULLANILDIĞINDA
4.2.3. Co-60 KULLANILDIĞINDA
4.3. MARKALAMA
4.4. FİLMLERİN HAZIRLANMASI
4.5. FİLM VE CİHAZ YERLEŞTİRİLMESİ
4.6. EMNİYET ÖNLEMLERİNİN ALINMASI
5.0. FİLM KALİTESİ KABUL KRİTERLERİ
6.0. FİLMLERİN TESLİMİ
7.0. EKLER

1.0. KAPSAM
Bu teknik şartname, Pakel Mimari, Tasarım ve Uygulama tarafından yeni imalatı veya montajı yaptırılan işlerle, belli bir süre kullanılmış ekipmanların kaynak dikişlerinin radyografi filmlerinin çekilmesi, banyo edilmesi ve onaya hazırlanması ile ilgili esasları belirler.

2.0. ÇEKİM İÇİN UYGULANACAK DÖKÜMANLAR
Film çekim işi aşağıda belirtilen dokümanlara uygun olarak yapılacaktır.
2.1. Sözleşme
2.2. Radyografik kontrol teknik şartnamesi
2.3. ASME SEC. V’nin en son baskısı (ASME kodundaki işler için)
2.4. EN 1435 standardının en son baskısı (EN kodundaki işler için)

3.0. DÖKÜMANLAR ARASI ÖNCELİK
Dokümanlar arasında herhangi bir çelişki söz konusu olduğunda dokümanlar aşağıda verilen öncelik sırası ile geçerli olacaktır.
3.1. Sözleşme
3.2. Radyografik kontrol teknik şartnamesi
3.3. ASME SEC V’nin en son baskısı
3.4. EN 1435 en son baskısı

4.0. ÇEKİM ESASLARI
4.1. Kullanılacak Cihaz Tipi
Çekimlerde kullanılacak cihaz türü (gamma, x-ışını) tipi kapasitesi önceden bildirilecektir. PAKEL çekimler devam ederken elde edilen film kalitesine göre, gerekli gördüğü hallerde; cihaz türü, tipi ve kapasitesi ile ilgili şartlar ileri sürme ve şartlara uyulmasını isteme hakkına sahiptir.

4.2. Kullanılacak Film Tipi
Kullanılacak film tipi malzeme kalınlığına ve cihaz türüne bağlı olarak değişmektedir.

4.2.1. x-ışını kullanıldığında
0-6 mm kalınlık için AGFA D5, KODAK T 200
6-50 mm kalınlık için AGFA D7, KODAK AA400

4.2.2. Ir-192 ve sezyum 137 kullanıldığında
1-25 mm kalınlık için AGFA D4, KODAK MX 125
t > 25 m kalınlık için AGFA D5, KODAK T 200

4.2.3. Co-60 kullanıldığında
12-25 mm için AGFA D2, KODAK R
25-50 mm için AGFA D4, KODAK MX 125
50-200 mm için AGFA D5, KODAK T 200
olacaktır.

4.2.4. Filmlerin üzerinde yazılı olan en son kullanma tarihi geçilmemiş olacaktır.

4.2.5. Film ebatları aksi belirtilmedikçe 10 x 48 veya 10 x 24 olacaktır. Çift cidar çift görüntü tekniğinde 3 inç ve daha küçük boru radyografları 10 x 12 olabilir.

4.2.6. Çekilmemiş filmlerde sislenme yoğunluğu maksimum 0,3 olabilir. Bu durum, çekilmemiş bir filmin banyo edilip yoğunluğunun ölçülmesiyle tespit edilir.

4.3. MARKALAMA
4.3.1. Filmi çekilecek kaynakların markalaması Pakel Mimari, Tasarım ve Uygulamanın vereceği veya İşveren / Alt İşveren’in hazırlayıp, Pakel Mimari, Tasarım ve Uygulamanın onayladığı radyografi planına uygun olarak, çekimi üstlenen firma tarafından yapılacaktır.

4.3.2. Kaynakların markalanması, tanklarda iç ve dış yüzeylerden; borularda dış yüzeyden ve yağlıboya marker kullanılarak yapılacaktır.

4.3.3. Filmlerdeki Bindirme Miktarı
X = Filmdeki minimum bindirme miktarı (cm) (Bir kenardaki)
t = malzeme kalınlığı (cm)
D = İzotop malzeme yüzeyi uzaklığı (cm)
Mf = Film markajları arasındaki mesafe

X= (t/D) (mf/2)

Formülüne göre hesaplanacaktır.

4.3.4. Filmi çekilen kaynağın konumunun boya ile kaybolmaması için çekim yapılan kaynağın 1-2 cm yanına ve kaynağa paralel olarak kaynak ve film numarası, 12 mm boyundaki soğuk damgalar ile vurularak yazılacaktır. Borularda sarım yönü de soğuk markalama ile belirtilecektir.

4.3.5. Kurşun mezura daima kaynak kesişim bölgesi referans alınarak kullanılacaktır. 0 noktası her zaman T birleşim yerinde olacaktır.

4.4. FİLMLERİN HAZIRLANMASI
Rulo film kullanılması halinde, kurşun folyolu tip film kullanılacaktır. Aynı şekilde hazır kasetli filmlerinde kurşun ekranlı olması şarttır. Kasetlenecek filmlerin ise ön ve arka yüzlerine standartlara uygun, hasarsız ve çiziksiz kurşun ekranlar konulacaktır. Kurşun ekranlarda çizilmelerin kontrolünü sağlamak amacıyla her bir kurşun ekran numaratör ile bir köşesinden damgalanmalıdır.

4.5. FİLM VE CİHAZ YERLEŞTİRMESİ
Film, genişlik yönünde kaynağı tam ortalayacak şekilde, markalamada esas alınan bindirme miktarlarına uygun olarak yerleştirilecek, her iki ucuna gelen yerler iş parçası üzerinde yağlıboya ile işaretlenecek ve iki işaret arasına film marka no’su başlama ve bitiş no’ları yazılacaktır. (1 C2,2 gibi)

4.5.1. Her bir film zarfı üzerine aşağıdaki bilgiler yazılacaktır.
4.5.2.1. İşin Adı:
4.5.2.2. Ekipman Adı:
4.5.2.3. Müteahhit Adı:
4.5.2.4. Çekim Tarihi :
4.5.2.5. Cihaz Tipi, No:
4.5.2.6. Film Marka No:
4.5.2.7. Başlama ve Bitiş No:

4.5.2. Cihaz, tek cidar tek görüntü yöntemi kullanıldığında, ışınlar film çekilecek bölgenin merkezine dik olarak gelecek şekilde ve cihaz odağı ile filmin ön yüzeyi arasındaki uzaklık en az 400 mm olacak şekilde yerleştirilecektir.

4.5.3. Uygun bir görüntü kalite göstergesi (GKG-penetrametre) kaynağın cihaz tarafına (filmin bulunduğu yüzeye değil) yerleştirilecektir. GKG tipi malzeme kalınlığına bağlı olarak seçilecektir. Panaromik çekimlerde GKG’lerinden biri T birleştirilmesinde olmak üzere çevreye eşit aralıklara yerleştirilmiş en az 4 GKG’si bulunacaktır. GKG’lerin cins ve tiplerini belirten yazılar film üzerine çıkacak ve fakat GKG yazıları görüntüsü kaynağa rastlamayacak şekilde yerleştirilecektir. GKG’lerinin seçimi Ek I ve Ek II’de ki tablolara uygun şekilde yapılacaktır.

4.6. EMNİYET ÖNLEMLERİNİN ALINMASI
4.6.1. Film çekimini yapacak olan firma gerek kendi işçilerini gerekse çevrede bulunan diğer kişileri ve canlıları radyasyona karşı korumaktan sorumludur. Bu amaçla çekim öncesi tehlikeli bölgelere, uygun şekilde hazırlanmış uyarı levhalarını kolayca görülebilecek şekilde yerleştirecek ve tehlikeli bölgeye girilmemesini temin edecektir. Gerektiğinde, çekim sırasında radyasyon cihazlarıyla radyasyon ölçümü yapılarak tehlikeli bölge sınırları değiştirilecektir.

4.6.2. Film çekimi sırasında, oluşan radyasyon nedeniyle meydana gelebilecek her türlü kaza, hastalık, anlaşmazlık ve benzeri hallerde çekimi yapan firma tek başına sorumlu olacak, Pakel Mimari, Tasarım ve Uygulamanın bu konuda hiç bir sorumluluğu bulunmayacaktır.

4.6.3. Çekimlerden önce, en geç 24 saat içinde gün ve saati ile çekim yapılacak bölge Pakel Mimari, Tasarım ve Uygulamaya bildirilecektir.

5.0. FİLM KALİTESİ KABUL KRİTERLERİ
Aşağıdaki durumlarda filmler kalite yönünden reddedilecektir.
5.1. Ek I ve Ek II’deki tablolara uygun olarak GKG’si seçilmemesi ve aynı tablolarda asgari olarak görülmesi gerekli GKG’si telinin görülmemesi,

5.2. Paragraf 4.5.4’de belirtilenden daha az sayıda GKG’si kullanılmış olması,

5.3. Kullanılan GKG’lerinin tellerinin eğri ve birbirine karışmış olması,

5.4. Film üzerinde 4.5.1’de belirtilen bilgilerin bulunmaması,

5.5. Film markalamasında kurşun mezura veya kurşun markalama kullanılmaması,

5.6. GKG’si ve marka yazılarının kayması filmin ışın alması ve benzeri nedenlerle kaynağın bir kısmının maskelenmiş olması,

5.7. Film yüzeyinin kirli, çizik, kırılmış ve lekeli olması,

5.8. Filmin çekim esnasında farklı açılardan ışınlanarak çekilmesi durumunda

5.9. Film yoğunluğu, (densite) filmin her yerinde ölçülmek şartıyla ve kaynak görüntüsü üzerinde AD-Merkblatter koduna göre EN 1435 test kategori A için minimum yoğunluk 1.7, test kategori B için minimum yoğunluk 2.0 ASME koduna göre x-ışını çekimler için minimum yoğunluk 1.8, gamma ışını için minimum yoğunluk 2.0 olacaktır. Tüm kodlar için maksimum yoğunluk 3,5 olacaktır. Film yoğunluklarının ilgili kod değerleri dışında olması halinde,

5.10. Kaynak ile malzeme arasındaki yoğunluk farkının 1.5’ tan fazla olması halinde,

5.11. GKG bulunan kısımda ölçülen optik yoğunluk değerinin, film boyunca kaynak ve ısıdan etkilenen bölge üzerinde -%15 +%30 dan fazla değişiklik göstermesi durumunda,

5.12. Işınların saçılması, filmin çekim sırasında oynaması ve benzeri nedenlerle belirginliğinin kötü olması halinde,

5.13. Geometrik belirginsizliğin 0.2 mm’den fazla olması halinde,

5.14. Filmlerin yanlış yerden çekilmiş olması halinde, yukarıdaki nedenlerle reddedilen filmler için, film çekimini yapan firma tarafından hiçbir ücret talep edilmeyecektir.
Yukarıdaki nedenlerle reddedilen filmler en geç üç gün içinde yeniden çekilerek onaya hazır hale getirilecektir.

6.0. FİLMLERİN TESLİMİ
6.1. Filmler, orjinal muhafazalarına konulmuş olarak Pakel Mimari, Tasarım ve Uygulamaya teslim edilecektir.

6.2. Her bir parti film tesliminde, çekimini yapan firma bir rapor düzenleyecektir. Rapor 2 nüsha olarak düzenlenecek ve paragraf 4.5.2’deki bilgilere ilaveten film değerlendirme sonuçlarının kaydedilmesi için bir bölüm ayrılmış olacaktır. Raporda ön değerlendirme ve kesin değerlendirme sütunları, tamir, kabul ve tekrar değerlendirmeleri için kodlama, her bir film için yoğunluk yazma hanesi bulunacaktır.

6.3. Radyografların değerlendirilmesi, öncelikle filmleri çeken firmanın geçerli radyografi seviye II sertifikası olan, uzman personeli tarafından, ilgili standarda göre yapılacaktır.

7.0. EKLER :
7.1. Ek I ASME koduna göre GKG’si seçimi

7.2. Ek II AD-Merkblatter koduna göre GKG’si seçimi

7.3. Ek III Akaryakıt Depolama Tankları Radyografik Muayene Planı