Kişisel Koruyucu Donanımlar ve Kullanım Alanları Talimatı

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 –
Bu talimatnamenin amacı; Pakel Mimari, Tasarım ve Uygulama’da kullanılan ve kullanılacak olan İş Sağlığı ve İş Güvenliği kişisel koruyucu donanımları/ekipmanları ve kullanma alanlarını belirlemektir.

Kapsam
MADDE 2 –
Bu talimatname Pakel Mimari, Tasarım ve Uygulama’da çalışan tüm personeli, kullanılan ve kullanılacak olan tüm İş Sağlığı ve İş Güvenliği kişisel koruyucu donanımlarını / ekipmanlarını kapsamaktadır.

Dayanak
MADDE 3 –
Bu talimatname, Kişisel koruyucu donanım yönetmeliği (Madde 4-d) ve 4857 sayılı iş kanununa istinaden İşveren / İşveren Vekili kararı ile hazırlanmıştır.

Tanımlar
MADDE 4 –
Bu talimatnamede geçen;
Kişisel koruyucu donanım: Bir veya birden fazla sağlık ve güvenlik tehlikesine karşı korunmak için kişilerce giyilmek, takılmak veya taşınmak amacıyla tasarlanmış herhangi bir cihaz, alet veya malzemeyi, ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM
Uygulama
MADDE 5 –
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM ( KKD ) NE DEMEKTİR?
Kişisel Koruyucu Donanım, bir veya birden fazla sağlık ve güvenlik tehlikesine karşı korunmak için kişilerce giyilmek, takılmak veya taşınmak amacıyla tasarlanmış herhangi bir cihaz, alet veya malzemeyi, ifade eder. (Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği Madde 4-d)
Kuruluşumuz içerisinde uygulanan Sağlık, Emniyet, Çevre (SEÇ) Tekniklerine ve mevcut standartlara rağmen bertaraf edilemeyen kişiye özgü tehlikeli durumlara karşı kişisel olarak kullanılması gereken donanımlardır.

Kişisel Koruyucu Donanımlar
Tanım:
Çalışanların iş kazasına uğramalarını veya meslek hastalıklarına tutulmalarını önlemek üzere çalışılan yerin özelliğine ve yürürlükteki mevzuata göre çalışma süresince kullanma zorunluluğu olan malzemedir.
Kişisel koruyucular İş yerinin özelliğine göre iki grupta toplanırlar.
1. Genel Vücut Koruyucular
2. Kişisel Koruyucu Donanımlar

Genel Olarak Vücut Koruyucuları;
֍ Solunum Koruyucuları,
֍ El Koruyucuları,
֍ Baş Koruyucuları,
֍ Gürültü Koruyucuları,
֍ Göz Koruyucuları,
֍ Ayak Koruyucuları,
֍ Vücut Koruyucuları, diye sınıflandırılırlar.

Kişisel Koruyucu Donanımların Kullanım Alanları;
1) Sürekli kullanılan kişisel koruyucu malzemeler.
2) Çalışma anında kullanılan kişisel koruyucu malzemeler.

Sürekli kullanılması gerekli olanlar
Baret, İş elbisesi, ayakkabı gibi eğitim / öğretim esnasında kullanılması gereken koruyucu giysiler.
Çalışma anında kullanılan kişisel koruyucular
Maske, gözlük, eldiven gibi çalışma esnasında kullanılması gereken güvenlik malzemeleri.

Madde I. Kişisel Koruyucu Malzemelerin Hukuki Olarak Kullanım Zorunluluğu
İş güvenliği malzemelerinin eğitim/öğretim sahasında kullanılması, yasal olarak yerine getirilmesi gereken bir görevdir. İş güvenliğinin sağlanabilmesi için devlet, İşçi ve İşveren yasa ve akitlerde belirtilen esaslara göre birlikte çalışma zorunlulukları vardır. (4857 SAYILI İŞ KANUNU )

İşçi Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Yükümlülükler;
Pakel Mimari, Tasarım ve Uygulama, hizmet binasında ve şantiyelerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmakla, çalışanların ve misafirlerin İş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.

Kişisel Koruyucu Donanımların Kullanım Amacı
İş, çevre ve sosyal faaliyetlerden kaynaklanan tehlikelerin önlenmesi, sağlıklı ve güvenli bir yaşama ve çalışma ortamının sağlanarak, tüm insanların mutluluğuna zarar verici olayların önceden belirlenerek gereken önlemlerin alınıp, asgariye indirilmesi, iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı çalışanların psikolojik ve bedensel sağlıklarının korunması iş güvenliğinin ana amacıdır. Kişisel koruyucular da iş güvenliğini sağlamadaki en önemli yardımcı araçlardır.
֍ Kişisel koruyucuları kullanmak ve kullandırmak kaza risklerine karşı koruma amacını taşır.
֍ Kişisel koruyucular hem hizmet veren hem de hizmet alan kişileri maddi ve manevi risklere karşı korur.
֍ Koruyucu malzemeler çalışanların sağlığı ve güvenliği için yapılmıştır.
֍ Gürültünün (80 dB/A) yüksek olduğu yerlerde kulak koruyucuları, düzenli olarak kullanılır.
֍ Eldivensiz olarak, keskin sivri uçlu, ağır, sıcak, yakıcı, aşındırıcı malzemeler kaldırılmaz.
֍ Uygun maske takmadan zararlı gaz, toz, duman ve buhar meydana gelen işlerde çalışılmaz.
֍ Parça düşme veya başa gelebilecek darbelere karşı baret kullanılır.
֍ Ağır parça kaldıran ve nakledilen yerlerde, çelik burunlu iş ayakkabısı kullanılır.
֍ Parça olan yerlerde koruyucu gözlük kullanılır.

Kişisel Koruyucuların Özellikleri
֍ Kullanımı risklere karşı korumalıdır.
֍ Çalışanın bedenine ve yaptığı işe uygun olmalıdır.
֍ Kendisi risk taşımamalı, risk yaratmamalı, standartlara uygun olmalıdır
֍ Çalışmayı zorlaştırıp, kabiliyeti azaltmamalıdır.
֍ Kişisel koruyucular sosyal yardım amacıyla verilmez. Personelin malı değildir. Değişim yapılacağı zaman ve İş akdinin sonunda teslim edilir.

İş Güvenliği Malzemeleri Alımında Aranan Özellikler
Bu talimatta belirtilen ve anlatılan tüm araç, gereç ve malzemelerin üzerinde kullanılabilir ölçülerin standardı olarak aşağıda belirtilen maddelerdeki şartlar aranmalıdır
Malzeme üzerinde;
֍ İmalatçı firma adı, sembolü,
֍ İmalat yılı,
֍ Son kullanım tarihi,
֍ Hangi tip ve renk kodu,
֍ Yapacağı işin fonksiyonel niteliğini taşıması,
֍ CE Normu,
֍ Test, kullanım gerilimi – direnci,
֍ Taşıma kuvveti,
֍ Kullanım mukavemeti – sınıfı,
֍ İzolasyon değeri kV. olarak,
֍ En, boy ve ağırlığı, Silinmeyecek şekilde bulunmalıdır.

Kaynak Faaliyetlerinde kullanılan Kişisel Koruyucu Ekipmanlar ile ilgili bilgiler aşağıdaki gibidir.
KAYNAK MASKESİ VE KAYNAK FİLTRELERİ
Tanımı:
Çalışanın yüzünü ve gözünü kaynak yaparken açığa çıkan zararlı ışınlardan kıvılcımlardan ve sıçrayan çapaklardan koruyan güvenlik malzemesidir.
Yapısı:
Maskenin sabit ve şeffaf camını taşıyan kısım ısıya mukavim hafif malzemeden imal edilmelidir. Maske, isteğe bağlı (tercihe göre) olarak elle tutulacak, barete monte olabilecek veya ayarlanabilir baş bandıyla kullanılabilir şekilde de dizayn edilmiş olabilir. Sabit kısımda monteli olan şeffaf cam doğal ve net görüntü vermeli, renkli camın bulunduğu hareketli çerçeve rahatlıkla açılıp kapanabilmeli, ayrıca yeşil şeffaf camlar rahatlıkla değiştirilebilmelidir.
Teknik Özellikleri:
1. Maske çerçevesi ve camları ısıya, kaynak kıvılcımlarına ve zararlı ışınlara karşı mukavim ayrıca ısıyı iletmeyen malzemeden imal edilmiş olmalıdır.
2. Maske, kullanım yerine uygun olarak elle tutulur, baş bantlı veya barete montajlı şekilde kullanılanlardan tercihe sipariş edilmelidir.
3. Maske baş bantlı ise, baş bandı değişik kişilerin kullanımına olanak sağlanması amacıyla ayarlanabilir olmalıdır.
4. Maskede sabit bulunan cam doğal ve net görüntü vermeli.
5. Kaynak anında kullanılan renkli camı taşınan hareketli çerçeve ile maskenin birleşme dizaynı iyi olmalı, açıp kapanması kolay olmalıdır.
6. Maskede bulunan şeffaf ve renkli camlar gerektiğinde kolaylıkla değiştirilebilmelidir.
7. Maskede ve camlar üzerinde çizik, çatlak ve görüntüyü engelleyen herhangi bir hata olmamalıdır.
8. Maske alınırken yapılacak kaynak türüne göre numaralı camlar sipariş edilmelidir.

SOLUNUM KORUMA
Solunum Koruyucuların Standartlarındaki Kriterler
֍ Filtre geçirgenliği
֍ Nefes alma direnci
֍ Yüze temas bölgelerindeki sızdırmazlık
֍ Diğer koruyucu ekipmanlarla uyumluluk
֍ Yanıcı özellik

Maske Seçiminde Dikkate Alınacak Kriterler
֍ Doğru filtre seçimi yapılmalıdır (toz maskesi gazlı ortamlarda, gaz maskesi tozlu ortamlarda koruma sağlamaz).
֍ Oksijenin yetersiz olduğu ortamlarda kullanılmamalıdır (Min.%19,5 Oksijen).
֍ Sakallı veya uzun favorili iken gaz sızmaları yaşanır.

TOZ/YARIM YÜZ MASKELERİ İÇİN AVRUPA NORMLARI (EN NO) TANIM
140 Yarım yüz ve çeyrek maskeler
141 Gaz filtreleri ve kombine filtreler
143 Zerrecik filtreleri
149 Zerreciklere karşı yüz maskeleri
405 Gazlar ve gaz+zerreciklere karşı yüz maskeleri

TOZ MASKELERİNDE ORTAM KONSANTRASYONUNA GÖRE MASKE TESBİTİ
Ortamda bulunan toz konsantrasyonu tespit edilir ve aşağıdaki hesap yapılır.
Maksimum Değer: Müsaade edilebilir azami konsantrasyon
Ortam toz konsantrasyonu / Maksimum Değer=
Bu hesaplamanın sonucunda çıkan değerlere bakılarak aşağıdaki kriterlere göre maske seçimi yapılır.

ÇIKAN SONUÇ TERCİH EDİLECEK TOZ MASKESİ TÜRÜ
< 4 FFP1 – 4 x MAK % 78 KORUMA SAĞLAR
4 – 10 FFP2 – 10 x MAK % 92 KORUMA SAĞLAR
10 – 50 FFP3 – 50 x MAK %98 KORUMA SAĞLAR
50 Maksimum değerinin 50 katının üzerindeki değerlerde toz konsantrasyonu düşürülmelidir. Düşürülemiyorsa kapalı devre solunum cihazları kullanılmalıdır.

GAZ MASKESİ VE FİLTRELER
Tanımı:
İnsan hayatı için tehlike arz eden gaz ve toz kaçaklarının olduğu yerlerde çalışmak zorunda olanlara filtre edilmiş temiz hava vererek sağlıklı bir ortamda çalışmasını temin eden bir malzemedir.
Yapısı:
Gaz maskeleri kullanım yeri ve şekillerine göre ikiye ayrılır.
a.Tam yüz maskesi; Bu maskelerin yapısı yarım yüz maskelere benzere, ek olarak farkları gözleri ve yüzü de korumasıdır. Bu tür maskelerde de kartuş tipi filtreler kullanılır, yine isteğe uygun olarak filtre seçimi yapılmalı, filtreler temiz hava vermez duruma geldiğinde yenisi ile değiştirilmelidir.
b.Yarım yüz maskesi; Bu maskeler, ağız burun ve çeneyi kapatarak, havayı temizlerler, maskenin gövdesi sentetik malzemelerden yapılmıştır. Filtreleri kartuş tipi olup filtre etmez duruma geldiğinde değiştirilirler. Filtrelerin seçimi, hangi tür gaz veya toza koruma yapılması isteniyorsa ona uygun filtre seçilir. Yüze iyi oturması için ayarlanabilir ve elastiki bandı olmalıdır.

Üç boy vardır;
Küçük: 3 M 6100
Orta : 3 M 6200
Büyük: 3 M 6300

֍ Nefes alma direncini azaltmak için çift filtreli
֍ Yumuşak ve hafif elastomer yüz parçası.
֍ Masrafları azaltan değiştirilebilir tip filtreler.
֍ 3 M Süngülü filtre takma sistemi.
֍ Beşik süspansiyonu ve kolayca takılır boyun askısı.

Teknik Özellikleri:
֍ Maskelerin gövde kısımları renkli sentetik malzemeden yapılmış olmalı organik ve inorganik maddelere karşı dayanıklı olmalı ve kullananda cilt rahatsızlığı yaratmamalıdır. Kötü koku vermemelidir.
֍ Maskeler alıcının tercihine göre;
– Yarım yüz maskesi,
– Tam yüz maskesi,
veya her ikisinden de miktar verilerek ekli istek formuna uygun olarak sipariş edilmelidir. Maskeler her yüze rahatlıkla uyum sağlayacak şekilde dizayn edilmeli. Ayarlanabilir elastiki bantları olmalıdır. Tam yüz maskelerinde görüş alanı geniş ve net olmalı ayrıca darbelere, kimyasal maddelere karşı mukavim olmalı ve buharlaşma yapmamalı,

Yarım yüz maskeleri: Ağız, burun ve çeneyi çok iyi kavramalı, filtre dışında hava girişini engellememelidir.

Tam yüz maskeleri: Yüzün tamamını çok iyi kavramalı, filtre dışında hava girmemelidir.
֍ Tam ve yarım yüz maskelerinde hava alma ve verme valfleri ( sübap ) olmalı, valfler iyi sızdırmazlık sağlamalı ve uzun ömürlü olmalıdır.
֍ Tam veya yarım yüz maskeleri bir veya iki filtre olabilir.
֍ Maskeler, yüze temas noktalarından içeri hava sızdırmayacak şekilde dizayn edilmelidir.
֍ Tam ve yarım yüz maskelerinde filtre kartuşları rahatça değiştirilebilmelidir.
֍ Filtreler yeterli ve temiz hava vermelidir.
֍ Filtre seçimi yapılırken, aşağıdaki renk kodu ve filtre tipine uygun olarak ekli istek formunda belirtilen seçeneklerden bir veya birkaç tanesi ihtiyaca uygun olarak tercih edilmelidir.
֍ Maskelerin temin edildiği firma her türlü yedek malzeme garantisi vermelidir.

KULLANILIP ATILAN GAZ MASKESİ ( BAKIM GEREKTİRMEYEN )
Tanımı:
İnsan hayatı için tehlike arz eden gaz ve toz kaçaklarının olduğu yerlerde çalışmak zorunda olanlara filtre edilmiş temiz hava vererek sağlıklı bir ortamda çalışmasını temin eden bir malzemedir.
Yapısı:
Bakım gerektirmeyen gaz maskeleri ağız, burun çeneyi kapatarak tehlikeli zerrecikleri, gaz ve buharları tutan elyaf filtrelerle donatılmışlardır. Maskenin yüzüne oturması için ayarlanabilir ve elastiki bandı olmalıdır. Maske üzerinde kullanılan havayı dışarıya atmada kolaylık sağlamak amacıyla ventili olanları da vardır. Maske yeterince kullanıldıktan sonra atılır.
Malzeme 1 –
֍ Tahrişi önler; Bazı iş yerlerinde düşük düzeylerde gazların ve buharların tozlar ile birleşmesinden ötürü meydana gelen tahrişleri önlemek için tasarlanmıştır.
֍ Aktif kömür tabakası, bazı düşük düzeydeki gazları ve buharları tutar. ( M–1 )
Malzeme 2 –
֍ Çok çeşitli uygulamalarda kullanılabilen hafif solunum cihazları.
֍ Avrupa da geniş kapsamlı saha çalışmalarında denenmiştir.
֍ Performanstan ödün vermeyen rahatlık ve şıklıktadır.
֍ İç paneldeki yumuşak kaplı yapı sayesinde cilt rahatlığı arttırılmıştır. ( M–2 )
Malzeme 3 –
֍ Taneciklere karşı koruyucu maske.
֍ İki koruma düzeneği seçeneği vardır.
֍ Filtre, kubbe biçimli gövde ile yüzden uzak tutulur.
֍ İki baş bandı, burun klipsi ve burun köpüğü sayesinde yüze mükemmel şekilde oturur.
֍ Yaylı iç kovan sayesinde uzun ömürlü olur.( M–3)
Teknik Özellikleri:
֍ Maskelerin gövde kısımları tehlikeli zerrecikleri, gaz toz ve buharları tutan elyaf filtrelerden imal edilmelidir.
֍ Maskeler yeteli ve iyi hava verebilmeli, rahat solunum yapma olanağı sağlanmalı.
֍ Maskelerin siparişinde mutlaka kullanılacağı ortamda bulunan toz, buhar ve gaz türü belirtilmeli ve buna göre sipariş yapılmalıdır.
֍ Maskelerin yüze iyi oturmasını sağlayan ayarlanabilir ve elastiki bandı olmalıdır.
֍ Bakım gerektirmeyen maskeler ağız, burun ve çeneyi çok iyi kavramalı, filtre edici gövde dışından hava girişini engellemelidir.
֍ Maskeler yüze temas noktalarından içeri hava sızdırmayacak şekilde dizayn edilmelidir.
֍ Maskeler nem ve tozdan etkilenmeyecek şekilde ambalajlanmalıdır.

MASKE KULLANIM SÜRESİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
֍ NEFES ALIP VERME ORANI (Sağlıklı bir kişi dakikada 12-20 nefes alır)
֍ KİRLETİCİ KONSANTRASYONU
֍ ORTAMDAKİ NEM ORANI
֍ KİRLETİCİ TİPİ
֍ ABSORBE KAPASİTESİ

ORTAM KONSANTRASYONUNA GÖRE GAZ MASKESİ TESBİTİ
Gaz maskelerinin koruma sağladıkları gazlar renk kodları ile ifade edilir.

A – Organik gaz/buhar, KAHVERENGİ Tetraklor, metan,

B – İnorganik gaz/buhar, GRİ Chlorine, hidrojen sülfit, hidrojen cyonid,

E – Asit gaz/buhar, SARI

K – Amonyak türevleri, YEŞİL

G – Hidrojen Siyanür, BEYAZ

F – Yangın Gazları,

L – Kükürtlü hidrojen,

NO – Azot oksitleri, azot bileşiklerinin dumanları ozon,

Hg – Cıva buharları,

CO – Karbon monoksit,

Z – Zirai mücadele ilaçları,

P – Aerosol filtre,

Ortamdaki gaz konsantrasyonu 10 x MAK veya 1000 ppm değerine kadar A1, B1, E1, K1 değerleri; 10 x MAK değeri veya 1000 ppm üzerinde ise A2, B2, E2, K2 değerlerini alır.

GÖVDE KORUYUCULARI
Tanımı:
Çalışanların vücudunu soğuğa, yangına zararlı ışınlara ve darbelere karşı korunmasını sağlayan koruyuculardır.
Koruduğu Tehlikeler:
֍ Güvenlik görevlilerinin yaptığı operasyonlarda meydana gelecek olayda yaralanma veya ölüm ile sonuçlanabilecek kazalarda.
֍ Metal eriyik çalışmalarında eriyiğin sıçraması, kuvvet gerektiren işlerde malzemenin düşmesi ve çarpması, kimyasal işlerde asit sıçraması ve derinin alerjik olması, bazı iş kollarında darbenin ağır olması (spor), vb. gibi durumlarda koruyucu malzemelerdir.

KORUYUCU MALZEMELER MALZEME ÇİNSİ KORUMA YAPTIĞI İŞLER

Tulumlar DERİ Kaynakçılıkta ve zararlı işlerde

Ceketler AMYANT Alevli ve fazla ısılı işlerde.

Yelekler YÜN Alev, asit sıçramaları ve soğukta çalışmalarda

Önlükler DOKUMA Uçucu maddeler tesiriyle sıçramalarda, kirli, yağlı ve hararetli işlerde

Yağmurluklar gibi vb. iş KAUÇUK Asitli ve rutubetli işlerde.

GÖVDE KORUYUCULAR
İŞ ELBİSESİ VE İŞ TULUMU
Koruma: Partiküllere, sprey ve sıçramalara karşı bariyerdir.
Dayanıklılık: Yırtılmaya ve aşınmaya karşı çok dayanıklı zor koşullarda yapısını muhafaza eder, böylece kullanım süresince koruma performansı düşmez.
Rahatlık: Hava ve su buharı geçirgen olduğu için kumaş dış havayla irtibat kurabilir Çok hafif, yumuşak ve esnektir.
Lif bırakmaz: Sonsuz elyaftan oluştuğu için tiftiklenmez.
Kontamine olmaz: Yüksek yoğunlukta saf polietilenden üretilmiştir. Dolgu, yapıştırıcı, bağlayıcı ya da silikon içermemesi sebebi ile kontaminasyona izin vermez.
Anti statiktir: Kumaşının iki yüzü de anti statiktir. Topraklama doğru bir şekilde yapıldığı taktirde elektriklenme problemi ortadan kalkar.
Partikül bariyeri: Tümüyle saf, sonsuz elyaftan oluşması sebebi ile partikül ve liflerin geçişine karşı önemli bir bariyerdir.
Kimyasal sıçramalara karşı dirençli: Su bazlı kimyasal sıçramalarına 0,12 bar basınca kadar direnç gösterir.
İtici: Pürüzsüz yüzeyi sayesinde inorganik sıvıları iter ve katı partiküllerin kumaşa yapışmasını /takılmasını zorlaştırır.
Yapısı:
֍ Üç parça
֍ Elastik yüz açıklığı
֍ Dıştan
֍ Elastik bel dikişler
֍ Elastik kol ve ayak bilekler
֍ İki yönlü fermuar
֍ Fermuar üstü koruyucu örtü
֍ Köşe noktalarda ek kumaş

YAĞMURLUK
Yağmurluk sarı yeşil renkte, uzunluğu 120 cm. PVC başlıklı belinde iki adet cebe sahip fermuarın üzerinde çıtçıtlı kapak mevcuttur.

EL KORUMA
Tanımı:
Eldiven, doğal, sentetik veya bunların karışımı kauçuk, lastik veya lateks (kauçuğun hammaddesi) yalıtkan ve elastiki malzemeden beş parmaklı olarak üretilir. Eldiven üzerinde dikiş, çatlak, delik, yırtık, kalıp izi buruşuk, kabarcık ve yama olmamalı sağ ve sol el, ayrı ayrı imal edilmelidir.
Eldivenlerle hiçbir zaman tek başına (koruyucu malzeme kullanılmadan) enerjili yere temas edilmez.

ISIYA DAYANIMLI KAYNAKÇI ELDİVENLERİ
Tanımı:
60°C den daha yüksek ısılı yerlerde çalışan elamanların ellerini sıcaklığı ve yanmalara karşı koruyan malzemedir.
Yapısı:
Elden dirseklere kadar olan kısımları korumalıdır. Eldivenler kullanım yerlerine göre beş parmaklı veya başparmak ayrı diğer dört parmağı birlikte koruyacak şekilde üretilmelidir. Eldivenin imalinde kullanılan malzemeler (cam elyafı, alüminyum folyo, kevlar, deri, kumaş vb.) yüksek ısıya ve kaynak ışınlarına mukavim olmalıdır.
Teknik Özellikleri:
֍ Eldivenin imalinde kullanılan malzemeler (cam elyafı, alüminyum folyo, kevlar kumaş vb.) yüksek ışın/ısıya mukavim ve ısı/ışın izolasyonu olmalıdır.
֍ Isıya ve ışınlara maruz kalan kısımların dağılmasını önlemek için iç kısımlarına takviye malzeme konulmalıdır.
֍ Eldivende alerjik malzemeler kullanılmamalıdır.
֍ Eldivenler kullananın tercihi doğrultusunda beş parmaklı veya başparmak ayrı diğer dört parmak ayrı olmak üzere sipariş edilebilir.
֍ Eldiven üzerindeki dikişler sıcağa dayanıklı ip ile takviyeli dikilmeli çabuk deforme olmamalıdır.
֍ Eldiven üzerinde delik, çatlak ve yırtık olmamalıdır.
֍ Eldivenlerin muhafazası için koruyucu kılıfı olmalıdır.

GÜVENLİK AYAKKABISI
ÇELİK BURUNLU GÜVENLİK AYAKKABISI ( MEKANİKÇİLER İÇİN )
Tanımı:
İmalathane ve Şantiyelerde direklerde, ağır parça ve sivri cisimlerin çok olduğu yerlerde çalışanları sivri cisim batması, parça düşmesi ve sıkışmalara karşı koruyan güvenlik malzemesidir.
Yapısı:
Parça düşmelerine karşı parmak uçlarını koruyan çelik muhafaza ile tabanı, sivri cisimlerin batmalarını önleyecek şekilde delinmeye karşı mukavim malzemeden yapılmıştır.
Teknik Özellikleri:
֍ Ayakkabı giyildiğinde kullananı rahatsız etmemelidir.
֍ Ayakkabıları tabanı kaymayı önleyici şekilde imal edilmelidir.
֍ Ayakkabının burnunda min. 6 mm, maksimum 1 mm kalınlığında çelik muhafaza bulunmalıdır.
֍ Ayakkabıda kullanılan çelik muhafaza, 25 kg ağırlığında bir parçanın 1 metre yükseklikten ayağa düşmesi durumunda ayağı koruyacak özelliklere sahip olmalıdır.
֍ Ayakkabının tabanı yağa, fuel-oil’e mazota, aside, suya, ısıya ve cisim batmalarına karşı mukavim olmalıdır.
֍ Ayakkabı numaraları TSE’ ye uygun olmalıdır.

ÇELİK BURUNLU GÜVENLİK ÇİZMESİ
Tanımı:
Atölyelerde, direklerde, ağar parça ve sivri cisimlerin çok olduğu yerlerde çalışanları sivri çisim batması, parça düşmesi ve sıkışmalara karşı koruyan, su- nem-çamur toprak bulunan alanlarda çalışanların etkilenmesi engelleyen, elektrik enerjisi temas anında toprak direncini arttırarak kazanın etkisini azaltan güvenlik malzemesidir.
Yapısı:
Elektrik enerjisine karşı dayanıklı kauçuk, lastik v.b. malzemelerden üretilecek çizmelerin içersine dokunmuş veya örülmüş kumaştan astarı olmalıdır.
Teknik Özellikleri:
֍ Çizmeler rahat giyilip çıkartılabilmeli ve giyildiğinde kişileri rahatsız etmemelidir.
֍ Çizmelerin tabanı kaymayı önleyici şekilde üstü ise pürüzsüz imal edilmelidir.
֍ Çizmeler yalıtkan malzemeden (kauçuk, sentetik kauçuk, lastik v.b.) üretilmeli ve bilek kısmı çift kat olarak takviye edilmelidir.
֍ Çizmelerin üzerinde delik çatlak, kalıp İzi buruş kabarcık, ezilme, dikiş ve iletken malzeme olmamalıdır.
֍ Çizme astarı örgülü veya dokunmuş kumaştan olmalıdır.
֍ Çizme numaraları TSE’ye uygun olmalıdır.

EMNİYET KEMERİ
Tanımı:
Düşme riski olan yerlerde (Direk, şalt tesisleri, atölye vb.) çalışanı düşmeye karşı korumak amacıyla kullanılan, kemer ve halatlardan oluşan güvenlik malzemesidir.
Yapısı:
Çalışanı belinden emniyetli bir şekilde kavrayan kemer kısmı ile direk, portal v.b. yerlere tutturmaya yarayan halat veya emniyet askıları bulunmalıdır. Kemerlerin üzerinde, alet çantası ve torba takılabilecek yerleri bulunmalıdır. Emniyet kemerleri ve askıları deri, suni veya doğal elyaftan mamul örgülü malzemeden veya deri ve örgülü malzemenin birbirlerine takviyelendirilmiş şekli ile imal edilmeli ve üzerinde bulunan metal parçalar (toka, halka, perçin vb.) paslanmaz malzemeden üretilmiş olmalıdır.
Teknik Özellikleri:
֍ Emniyet kemerinin kemer kısmının uzunluğu 135 cm, genişliği 45 mm, destek parçasının uzunluğu 85 cm, genişliği en az 85 mm olmalı, kasıklardan ve omuzdan tutan askılar (bantlar) 45 mm.den az olmamalıdır. Kemer deriden imal edilecek ise derinin kalınlığı 6 mm.den az olmamalıdır.
֍ Kemer, deri, suni veya doğal elyaftan mamul örgülü malzemeden veya deri ve örgülü malzemenin birbirine takviyelendirilmiş şekli ile imal edilmelidir.
֍ Deri ve örgülü malzemenin birbirine takviyelendirilmesi ile imal edilen kemerde dikişler çift sıra naylon iplik ile yapılmalıdır.
֍ Paraşüt tipi emniyet kemerinde, kemer ile irtibatlı, kasıklardan, göğüsten, omuzlardan ve sırttan tutan askıları olmalıdır.
֍ Kemer deriden imal edilmiş ise derinin kenarları yuvarlatılmış olmalı ve tıraşlanmış deri kullanılmalıdır.
֍ Kemer ile birlikte üzerinde bulunan toka, halka, emniyet halatı ve askılarının minimum 1500 kg.lık taşıma mukavemeti olmalıdır.
֍ Emniyet kemerinin üzerine cıvata torbası, malzeme ve alet çantası takmaya uygun askıları olmalıdır
֍ Deri kemer, toka ile irtibatlandırılıyorsa dilinin gireceği delikler zımba ile delinmiş olmalı kesici biz kullanılmamalı örgülü malzemeden ise liflerin açılmaması için uygun bir şekilde delinmelidir.
֍ Kemerin sapanı; 200 cm boyunda, 14 mm kalınlığında, örgülü kendir, güneşe dayanıklı polyester veya ipek halattan imal edilmelidir. Karabina çift kilitli ve halat uzunluğu ayarlanabilir olmalıdır.
֍ Paraşüt tipi emniyet kemerlerinin sırttan ve göğüsten kavrayan kısımlarında da sapan bağlama halkası olmalıdır.
֍ Kemer üzerindeki tüm metal aksam paslanmaz ve korozyona dayanıklı malzemeden yapılmalıdır.
֍ 14 mm çapında 20 m uzunluğunda karabinalı emniyet halatı olmalıdır.
֍ Düşmeyi önleyici 14 mm kalınlığındaki halata takılabilecek emniyet kilitli mekanizma olmalıdır.
֍ Emniyet kemeri ısıya ve neme dayanıklı olmalıdır.
֍ Tüm aksam su geçirmez tek çanta içerisinde bulunmalıdır.
֍ Malzemelerde Ulusal veya Avrupa Birliği normlarına uygunluk belgesi bulunmalıdır.

Kemerler üzerinde;
– Yapımcı firma adı ve sembolü,
– İmalat yılı,
– Varsa raf ömrü,
– Mukavemeti,
silinmeyecek şekilde bulunmalıdır.

EMNİYET KEMERLERİNDE DÜŞME DURDURMA SİSTEMİ
֍ Çengeller
֍ Enerji Şok emici ( iki Bacaklı )
֍ Polyamid halat ( 20 m )
Teknik Özellikleri:
֍ Emniyet kemerinin kemer kısmının uzunluğu 135 cm, genişliği 45 mm, destek parçasının uzunluğu 85 cm genişliği 85 mm olmalıdır. Kemer deriden imal edilmiş ise derinin kalınlığı 6mm den az olmamalıdır.
֍ Kemer, deri, suni veya doğal elyaftan mamul örgülü malzemeden veya deri ve örgülü malzemelerin birbirine takviye edilmiş şeklinde imal edilmelidir.
֍ Deri ve örgülü malzemelerin birbirine takviyesi ile imal edilen kemerlerde dikişler çift sıra naylon iplik ile yapılmalıdır.
֍ Kemer deriden imal edilmiş ise derinin kenarları yuvarlatılmış olmalı ve tıraşlanmış deri kullanılmalıdır.

ÇALIŞMA ALANI UYARI BANTI ( EMNİYET ŞERİDİ )
Tanımı:
Çalışma alanındaki güvenlik sınırını belirlemek için kullanılan renkli, fosforlu veya yansıtmalı olarak hazırlanmış plastik veya bez banttır.
Yapısı:
8–10 cm arası genişliği olan ve üzerinde kullanım yerinin özelliğine uygun olarak tercih edilen renkli, fosforlu veya yansıtmalı çizgileri olan rulo halinde beyaz zeminli banttır. Bant üzerinde renkli, fosforlu veya yansıtmalı olan çizgilerin genişliği 5 cm ve 30° ile 60° arası eğimli olmalıdır.
Teknik Özellikleri:
֍ Bant rüzgar, yağmur ve ısı değişikliğine karşı dayanıklı plastik veya bezden imal edilmelidir.
֍ Bant, 8–10 cm arası genişliği olan beyaz zemin üzerine, renkli fosforlu veya yansıtmalı çizgilerden oluşmalıdır.
֍ Bant üzerindeki çizgiler 30°-60° arası eğimde ve genişlikleri de 5 cm olmalıdır.
֍ Bant üzerindeki çizgiler rüzgar, yağmur, güneş ve ısı değişikline karşı dayanıklı olmalıdır.
֍ Bant rulo halinde sarılı ve açılmayacak şekilde ambalaj içerisinde olmalıdır.
֍ Malzeme üzerinde;
– Yapımcı firma adı ve sembolü,
– İmalat yılı,
silinmeyecek şekilde bulunmalıdır.

HAFİF BAŞ KORUYUCULAR ( BARET )
Tanımı:
Tesislerde çalışan kişilerin herhangi bir kaza anında darbelere, cisim düşmesine ve temas anında (Alçak Gerilim’de) elektrik çarpmalarına karşı başını koruyan Güvenlik (şapkasıdır) malzemesidir.
Kullanıldığı Yerler:
֍ Elektrik çarpmalarında başı korur.
֍ Fırlayan veya yukarıdan baş üzerine düşen ağır malzemelerin baş kısmını yaralanmadan korumalı.
֍ Çalışırken başın sağa veya sola hareketi nedeniyle sert ve keskin kısımlara başın çarpması ile meydana gelebilecek kazalardan korumalı.
֍ Çalışırken uzun saçların statik elektrik tesiri ile dağınık şekildeki saçların makinenin dönen kısmına sarılması nedeniyle oluşan kazaların önlenmesini sağlamalı.
Yapısı:
Herhangi bir deliği ve madeni aksamı bulunmayan, darbeye, neme, ısıya, yağa, suya, aside, tere ve elektriğe karşı dayanıklı, tek parça olarak, ağırlığı 450 gr’dan fazla olmayan, önünde siperliği olan kubbeye benzer şekilde yalıtkan malzemeden imal edilmiştir.
֍ Baret’in başla temasını sağlayan baş üstü ve çevre bantları vardır.
֍ Çevre bandı genişliği 30 mm’den az olmayacak şekilde, yumuşak ve terletmeyecek bir malzemeden yapılmış olmalı, ayrıca baret ile en az 5 mm havalandırma aralığı olacak şekilde dizayn edilmeli ve değişik ölçülerde kişilerin giyebileceği şekilde ayarlanabilir olmalıdır.
֍ Baş ütü bantları en az 4 adet olmalı ve çevre bantlarıyla sağlam bir şekilde birleştirilmiş olmalı ayrıca baret’in iç tepe üst noktasıyla ara mesafesi 30 mm’den düşük olmamalıdır. Baret kafaya en az 8 cm geçmeli eğilimli çalışmalarda kafadan düşmemelidir. Baret 50 Hz’lik 20.000 V’luk delinme gerilimine mukavim olmalı. Bu gerilim değeri kullanıcıya koruma sağlayacak gerilim değeri olarak kesinlikle düşünülmemelidir.
Teknik Özellikleri:
֍ Norm numarası: EC 397
֍ Baret darbeye, neme, ısıya, yağa, aside, tere ve elektriğe karşı dayanıklı malzemeden imal edilmiş olmalıdır.
֍ Baret’in gövdesini güçlendirmek için yapılan ve önden arkaya doğru uzanan ondüle çıkıntılar maksimum 5 tane olmalıdır.
֍ Baret’in siperliği, minimum 4 cm, maksimum 5 cm olmalı ve gövde ile açı görüşü engellemeyecek şekilde olmalıdır.
֍ Baret isteğe bağlı olmak koşulu ile 3 numara altında imal edilir. Bunlar 50-54, 54-57 ve 57-62 cm’
֍ Baret baş çevre bandı ayarlanabilir olmalı. Genişliği 30 mm’ den küçük olmamalıdır.
֍ Ter bandı, boş çevre bandının bir parçası olabileceği gibi, sökülür takılır da olabilir. Ter bandı en az alın kısmını kapsayacak büyüklükte olmalıdır.
֍ Baş çevre bandı en az 4 adet baş üstü bandı ile donatılmalı, baş üstü bandının genişliği minimum 20 mm. olmalıdır.
֍ Baret hava alacak şekilde dizayn edilmelidir.
֍ Baş çevre bandı en büyük numaraya göre ayarlandığında baret ile kafa arasındaki açıklık 16 mm’den küçük olmamalıdır.
֍ Baş üstü bantları ayarlandığında, baret üst noktası ile 30 mm’lik bir boşluk olmalıdır.
֍ Koruyucu yastık, kauçuk, plastik köpüğü vb. esnek bir malzemeden olmalıdır.
֍ Çene kayışı uygun malzemeden en az 13 mm eninde ve ayarlanabilir olmalıdır.
֍ Baret’in başa geçen kısmı 80 mm den az olmamalı ve eğik çalışıldığında baret kafadan düşmemelidir.
֍ Baret’in tüm koşumları ile birlikte ağırlığı 450 gr’dan fazla olmamalıdır.
֍ Baret 50 Hz.’lik 20.000 V’luk gerilime, 3 dakika dayanabilecek yalıtkanlığa sahip olmalıdır.
֍ Baret TS 2429 de belirtilen mekanik testlere karşı mukavim olmalıdır.

GÜRÜLTÜDEN KORUNMA
Kuruluş içerisinde yapılan çeşitli faaliyetler sonucunda, katlanılabilir ses seviyesi zaman-zaman sınırların üzerine çıkmaktadır. Özellikle dar ve kapalı alan içerisinde yapılan çalışmalar esnasında gerek montaj gerekse ateşli çalışmalar gerekleri sonucunda meydana gelen gürültüye maruz kalan çalışanlar, bu Maruziyet sonucu bireysel koruma sağlamalıdır.
Bireylerin karşılıklı olarak konuşmalarının 55–65 Desibel (dB) aralığında olduğu ve yüksek ses ile konuşma/bağırma’nın da 65–80 dB aralığında olduğu düşünülürse, kulağımızın kabul edilebilir ses seviyesi 80dB kadar olan ses düzeyi olduğunu daha kolay anlayabiliriz.
Kabul edilebilen ses seviyesi 80 dB olduğuna göre, bunun üzerindeki ses seviyesi Gürültü olarak değerlendirilebilir. Çalışma alanında perdelemelerin veya ses emici sistemlerin olmaması, çalışanların mutlaka işitme kaybı ile sonuçlanan meslek hastalığına maruz kalmalarına gerekçe olamaz. Bu sebeple Kişisel Koruyucu Ekipmanlardan olana Kulak Koruyucu’ların kullanılması zaruri hale gelir.
Aşağıda kulak koruyucu ekipmanların genel olanları hakkında gerekli bilgiler vardır.

KULAKLIK
Tanımı:
80 Desibel (dB)’in üzerindeki zararlı ses ve gürültülerin kulağa zarar vermesini engellemek amacıyla kullanılan güvenlik malzemesidir.
Yapısı:
Ayarlanabilir çelik baş bantlarının tuttuğu ABS plastikten yapılmış iki fincandan meydana gelmiştir. Kulaklığın fincanları darbelere dayanıklı kulağı tam olarak örten kulak çevresine iyi oturan ve temas yüzeyinden içeri ses sızdırmayacak şekilde dizayn edilmiş olmalıdır.
Kulaklık fincanlarının kulak çevresiyle temasını sağlayan yastıklar terletmez ince plastik kaplı sentetik köpükten mamuldür.
Kulaklığın çelik baş bantları, ayarlanabilir olmalı, tercihe göre baş üstü ve çene altında kullanılabileceği gibi baret’e ve yüz siperliğine takılarak ta kullanılanları olabilir.
Teknik Özellikleri:
֍ Kulaklık 80 dB’in üzerindeki ses ve gürültüyü önleyecek özelliğe sahip olmalı, konuşmaları engellememelidir.
֍ Kulaklığın çelik baş bant şekli, tercihe göre baş üstü ve çene altında kullanılan şekli ile sipariş edilebileceği gibi baret ve yüz siperliğine takılar kullanılacak olanları siparişte belirtilmelidir.
֍ Kulaklığın, kulak çevresine baskı noktaları tercihe göre yağ veya hava yastıklı olarak sipariş edilmelidir.
֍ Kulaklıklar, hafif, ( yaklaşık 150 gr) kullanımı kolay ve darbelere dayanıklı olmalıdır.
֍ Kulaklıklar cilt rahatsızlığı ve meslek hastalığı yaratmamalıdır.
֍ Kulaklıkların ayarlanabilir yaylı çelik baş bantları zaman içerisinde paslanmamalı ve sıkma özelliğini kayıp etmemelidir.
֍ Kulaklığın temizliği kolay olmalıdır.
֍ Kulaklığın, kulak çevresine olan temas yüzeyinden içeri ses geçirmemeli ve izolasyonu iyi olmalı
֍ Kulaklığın kulak çevresine baskısı eşit dağılımlı olmalı, tek noktadan baskın yapmamalıdır.
֍ Kulaklıklar, ayrı ayrı ambalajlarında olmalıdır.

KULLANIM ALANI	GÜRÜLTÜ ARALIĞI (dB)
Ayarlanabilir sıkıştırma basıncı ile konforlu Kulaklık şekillendirilmiş sızdırmazlık yastığı ses kaybını azaltır.	94 – 108 dB
Çok yüksek gürültü alanları için yüksek düzeyde koruma değerleri kapsar.	99 – 113 dB
Uyarı sinyallerine dikkat etmek gerekmiyorsa ve başın korunması talep ediliyorsa	90 – 104 dB
Monoton ve izole edilmiş iş alanları için uyarı sinyallerine dikkat etmek gerekmiyorsa	90 – 104 dB
Yüksek düzeyde konuşarak anlaşabilme İmkanı ve darbe gürültülerinde uyarı sinyallerini algılamayı sağlar.	90 – 109 dB

KULAK TIKACI
Tanımı:
80 Desibel’in üzerinde zararlı ses ve gürültülerin kulağa zarar vermesini engellemek amacıyla kullanılan güvenlik malzemesidir.
Yapısı:
Kulağın deliğini tıkayarak zararlı ses ve gürültüyü geçirmeyen, yumuşak köpük, silikon veya plastikten imal edilmişlerdir. Kullanım yerinin özelliklerine göre, ipli veya çelik baş bantlı olarak imal edilebilirler. Yumuşak köpük’den imal edilenler, el ile bastırarak inceltilip kulak deliğine sokup serbest bıraktığımızda kulak deliğinin şekliğini alacak ve kenarlarından içeri zararlı ses geçirmeyecek şekilde dizayn edilmiş olmalıdır. Silikon veya plastik türü olanlar kolay temizlenebilir, yumuşak ve kulakta rahatsızlık vermeyecek şekilde dizayn edilmiş olmalıdır.
Teknik Özellikleri:
֍ Kulak tıkaçlarının yapımında kullanılan Malzemeler kulaklarda alerjik bir durum ve meslek hastalığı yaratmamalıdır.
֍ Tıkaçlar 80 dB’nin üzerindeki ses ve gürültüyü geçirmemeli, normal konuşmaları ve işitmeyi engellememelidir.
֍ Tıkaçlar hafif ve kullanımı kolay olmalı ve ayrı- ayrı ambalajlarda olmalıdır.
֍ Tıkaçların, kullanım yerine ve tercihe göre çelik baş bantlı veya ipli olmaları sipariş mektubunda belirtilmelidir.
֍ Silikon veya plastik olan tıkaçların temizlenmesi kolay olmalıdır.
֍ Çelik baş bantlı tıkaçları metal kısımları paslanmaz malzemeden imal edilmeli ve sıkma özelliğini kaybetmemelidir.
Kullanımı:
Kulak kepçesini geriye doğru hafif çekerek, kulak kanalının açılmasını sağlayın. Daha sonra kulak tıkacını çevirmek sureti ile kanal içerisine yerleştirin. Kulak tıkacını sessiz ortamda taktıktan sonra gürültülü ortama giriniz.

KULLANIM ALANI	GÜRÜLTÜ ARALIĞI (dB)
Gürültülü ortamlarda uzun süreli kalma İhtiyacı iş yerinde yüksek ısılar / hava nemi düşük frekanslarda daha iyi ses izolasyonu için kulakların kullanılmadığı durumlarda kullanılır	92 – 111 dB
Uzun süre dayanıklı tekrar kullanılabilen kulak tıkaçlarıdır.	– 92 – 106 dB
Kulak tıkaçlarının kaybolmaması için bantlı / ipli tasarım	97 – 111 dB 92 – 106 dB
Kısa süreli kullanımlar ( İşyeri ziyaretleri / misafirler ) için kullanılır.	– 92 – 106 dB

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İlgili Dokümanlar
MADDE 9 –
Formlar

Referanslar
Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği Madde 4-d
4857 SAYILI İŞ KANUNU

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Dağıtım
MADDE 10 –
Tüm dağıtımlar, elektronik ortamda (soft copy) dokümanların son revizyon halleri tüm bölüm/birim personeline bildirilen ortak alandan kullanılarak yapılır. Elektronik ortamda ulaşılamayan kişilere çıktısı alınmış şekilde (hard copy) yapılacak doküman dağıtımlarında kontrollü kopya (kopyaların arka kısmına kırmızı renkli “KONTROLLU KOPYA” kaşesi vurularak) olarak doküman dağıtım formu ile teslim edilir.